Các hãng lớn tuần qua đã liên tục đăng tải việc sa thải nhân viên, có hiệu lực từ đây cho tới tháng 3 tới này. Các hãng như AT&T, Sprint, Intel, Cisco, NEC… đều khai báo lỗ trong quý 4 của năm 2008, và kéo theo là sự cắt bớt nhân viên. Điểm lạ là hãng Google khai báo thua thiệt 68% trong quý 4 của năm 2008, và còn lạ lùng hơn nữa là hãng khổng lồ Microsoft tuyên bố cắt %5.5 lực lượng nhân viên, một chuyện rất khó xảy ra! Hầu hết các hãng về IT và nhà băng đều khai báo lỗ trong năm 2008, nhưng … chỉ có một hãng lớn duy nhất khai lời, thậm chí khai lời rất nhiều – đó là hãng IBM. Vì lẽ đó mà ông Obama, nhân dịp Hạ Viện Mỹ phê chuẩn gói kích thích kinh tế ngày hôm nay, đã mời phó chủ tịch IBM vào Bạch Ốc, là hình ảnh đặc trưng đại diện cho mô hình phát triển kinh tế và tạo việc làm ở Mỹ từ đây cho đến những năm kế tiếp.
Sách vở và báo chí đã nói nhiều về lý do tại sao IBM thành công trong năm vừa qua, nên xin miễn bàn. Điều cần bàn ở đây là xu hướng từ đây cho đến các năm tới, trong đó có một điểm rất quan trọng: Các hãng lớn họ kiếm người nhân viên có lương tâm và chịu trách nhiệm, và phải có “tay nghề cao”. Khi nói đến tay nghề, ta liên tưởng đến phải có trình độ học vấn cao hay nhiều bằng cấp. Không phải vậy! Làm bất cứ nghề gì, cần phải có chiều sâu mà không cần bề rộng. Kiến thức nhiều nhưng không chuyên một lãnh vực sẽ tự dãy chết! Nhất là về IT, nhân viên nào khi được hỏi cũng đều tỏ ra biết và biết rất nhiều là đàng khác. Họ dường như biết mọi ngôn ngữ lập trình, các hệ, máy chủ kho dữ liệu, và vân vân. Nhưng khi hỏi vào chi tiết một ngôn ngữ hay một vấn đề có tinh chuyên môn, thì đa số là “lọng cọng”. Như vậy kiến thức về chiều rộng họ đi quá xa mà chiều sâu của vấn đề về tay nghề thì quá nông!
Khi toàn cầu hoá, thì xu hướng nhân viên với tay nghề có chiều sâu về một lãnh vực nào đó đích thực phải có. Hãy tự mình mài bóng tay nghề, bạn sẽ có một nghề đích thực mà không bao giờ bị sợ đánh mất trong bất kỳ các hãng nào khi họ cần. Muốn có tay nghề cao về một lãnh vực, bạn phải trả giá thật mắc – Luôn luôn dùi mài kinh sử và học kinh nghiệm của người đi trước về lãnh vực đó, thì thời gian sẽ là yếu tố giúp bạn đạt được cứu cánh.
Phương Tân Biên (P.T.B)
Ngày 28 tháng 1 năm 2009
