Gã Khổng Lồ Microsoft Windows Sẽ Đi Về Đâu Khi Công Nghệ Portal Vực Dậy ?

 

Bạn có thể không đồng ý nhận định của người viết bài này, nhưng kỹ thuật công nghệ Portal, đã được hình thành hơn 5 năm đổ lại, có thể làm bạn tin một khi bạn đã hiểu nó ở mức độ tối thiểu mà không cần phải chuyên môn về nó.

 

Vậy công nghệ Portal là gì? Phần định nghĩa bạn đọc có thể xem thêm ở trang Wikiperdia hay Việt Google (chứa cả Anh và Việt). Bạn có thể thất vọng khi đọc chúng vì các từ ngữ đưa ra rất nhiều nhưng chưa chắc đã cho bạn thấu hiểu được điều toát yếu. Theo người viết, nói một cách nôm na rằng: Công nghệ Portal là qui tụ nhiều các công nghệ hiện đang có và công nghệ mới thêm vào rồi gộp chúng về một khối, trong đó cho phép nguời dùng truy cập qua một ngả duy nhất nhưng vẫn bảo đảm tính vẹn toàn về dữ liệu cũng như bảo mật một cách an toàn nhất. Việc gộp chúng lại về một khối để chúng có thể “nói chuyện hoặc tương tác” chuyển dữ liệu qua lại với nhau đã làm các nhà tiên phong IT phải nuốt thật nhiều các liều thuốc thật đắng để thực hiện nó. Tiếng Việt dịch chữ Portal là Cổng. Xét ý nghĩa này với thực tại thì hoàn toàn không đúng! Do đó, người viết vẫn dùng chữ Portal rồi kèm giải thích để khỏi đánh mất cái ý nghĩa thật của nó.

 

Trở lại phần Portal. Khái niệm Portal được áp dụng vào nhiều lãnh vực của ngành IT vì sự rộng lớn của nó, trong đó có phần gọi là Web Portal thì gần gũi với người dùng hơn hết. Nên nó được bàn trong bài viết ngày hôm nay. Web Portal là phần tạo ra các trang web mà nó phải chạy trên ứng dụng máy chủ. Tất cả các chức năng tương tác từ Web Portal với kho dữ liệu hay nguồn thông tin khác đều dựa vào các dịch vụ được xây dựng ở phần cơ sở hạ tầng khác. Web Portal tạo ra các trang web mà trên đó các trang này được hiển thị trên trình duyệt Microsoft Internet Explorer hay Firefox hoặc trình tương thích khác có giao diện giống như các ứng dụng được hiển trong các hệ Microsoft Windows vậy! Các trang web portal chứa các công cụ hay tiện ích hoặc các trang được hiển thị theo chế độ Maximize hay Minimize. Người dùng kích hoạt các ứng dụng trên web Portal y như kích hoạt các ứng dụng nằm trên window. Người dùng có thể kéo hoặc nhả các icons trên trang web portal ở bất kỳ góc độ nào (chức năng này hiện nay còn tùy thuộc vào người lập trình, nhưng trong tương lai khi có Quy Tắc Chuẩn được thành lập cho mọi hãng thì giới hạn này sẽ không còn nữa). Người dùng có thể tạo ra các văn bản thuộc dạng Microsoft Offices ngay trên trang web portal và lưu chúng có thể trên máy tính hoặc trên mạng tùy ý. Những tiện ích khác hay software khác đều có tính năng tương tự vừa nói trên. Đến đây bạn đọc đã hình dung ra được một điểm rằng: Những gì máy tính bạn thực hiện được, thì trên internet ở những website mà được xây dựng từ kỹ thuật Web Portal cũng thực hiện được những điều đó. Nhưng bạn có thể phải trả chi phí cho vụ thuê hoặc được sử dụng miễn phí các công cụ trên trang web đó. Bạn lưu ý một điều rằng bản thân Web Portal chỉ là hiển thị thông tin đến người dùng qua ngả duyệt trình, và nó không làm hết được chức năng vừa rồi mà nó phải nhờ đến các dịch vụ được xây dựng ở tầng khác hỗ trợ. Các dịch vụ nằm ở trên tầng khác này, được gọi là Portal cho cơ sợ hạ tầng, có thể là cùng một máy chủ hoặc là khác máy chủ, khác công nghệ, nhưng vẫn cho Web Portal các dịch vụ khi được yêu cầu. Đối với người dùng, thì các công nghệ nằm phiá sau Web Portal là biệt lập, và người dùng cũng không cần biết đến, nhưng đối với hãng quản lý và cấp máy chủ thì những thành phần phiá sau đó là linh hồn của hãng. Đến đây chúng ta có thể nhận thức được Web Portal cho người dùng những gì khi họ truy cập vào các Website mà được xây dựng từ công nghệ Web Portal đích thực. Công nghệ Web Portal còn đi xa hơn nữa, nó cho trang web có những giao diện giống nhưng trang web “cổ truyền”, nhưng trên mỗi trang web đó, nó được chia nhiều ô vuông nhỏ mà trong mỗi ô vuông đó có một chức năng khác nhau như: ô mở ti vi, ô xem nhạc, ô đọc báo, ô tìm kiếm vân vân. Mỗi lần người dùng kích chuột thì thông tin nằm bên trong phạm vi trong ô vuông đó được tương tác hay được làm mới lại; còn những thông tin ở những ô vuông khác hay toàn bộ trang vẫn giữ nguyên và không bị tải từ máy chủ về như cách làm web hiện nay. Khi người dùng không muốn dùng nó thì chỉ việc Minimize (thu nhỏ ô vuông lại hoặc bấm vào Maximize để phóng lớn ô vuông lên, tức là mở trở lại) hoặc bấm qua sang trang web khác. Các kỹ xảo dùng để làm việc này, đối với dân làm IT, thì không còn là bí mật nữa vì nó đã nói rất nhiều, ví dụ như: JavaServer Faces (JSF), Shale (được xây dựng trên JSF), RichFaces, Faces, AJAX, JSP, vân vân là những frameworks được dùng xây dựng web dành cho các lập trình viên Java. Đối với người lập trình theo Microsoft thì đã có công nghệ Dot.net. Tất cả các frameworks vừa kể (Java & Microsoft) này chỉ hỗ trợ cho việc làm Web mà thôi, chứ chưa nói đến Web Portal, tức là phải phát triển các Portlets. Vì bài viết ở dạng phổ thông chia xẻ về khái niệm Portal ở cách nhìn tương đối nên không bàn chi tiết đến các frameworks ở bài viềt lần này, và chỉ bàn chúng kỹ hơn ở các bài viết blogs khác sắp đến khi có dịp. Xin mở dấu ngoặc: Hiện nay rất ít công nghệ Web Portal đích thực xuất hiện trên internet. Xu hướng công nghệ Portal sẽ phát triển mạnh trong tương lai vì nó đem lại nhiều lợi ích cho người xài là điều tất yếu. Tất cả các phần mềm mà người dùng trên trang web portal luôn là mới vì nó thuờng cập nhật từ máy chủ. Chấm hết. 

Đến đây người viết muốn gợi ý về chữ Portal: Ta có thể phiên âm chữ Portal thành chữ mới trong tiếng Việt vì lẽ tiếng Anh mỗi năm đều có cả ngàn chữ mới ra đời, thì tại sao tiếng Việt lại không làm được? Po-tồ ! (Dù sao đọc thấy nó có vẻ quái chiêu vì tiếng Việt luôn có một vần cho mỗi chữ, và việc này phải nhờ đến nhóm chuyên phiên âm làm dùm; nó còn có thể đọc na ná ngược lại với chữ tô pô trong khoa hình học vì âm “t” giọng cứng của người Việt). Đó là lý do mà bạn sẽ thấy vì sao người viết không muốn dịch chữ Portal qua tiếng Việt chỉ vì một chữ hoặc cụm chữ tiếng Việt không đủ sức để giải thích ý nghĩa đích thực của nó!

 

Bây giờ ta dựa vào thành quả mà công nghệ Web Portal mang lại, và từ đây ta có thể đưa ra các nhận định:

 

1.      Công nghệ Portal đã ra đời nhưng chưa được chín chắn lắm, nhưng khái niệm của nó là rất mạnh và nó mạnh đến nỗi có thể làm lung lay chiến thuật của Microsoft hiện nay về các phần mềm windows chạy trên máy chủ cho những năm sắp đến. Vì dân xài họ không cần máy tính mà có hệ windows và các công cụ cài đặt trên máy. Cứ nhìn vào các dụng cụ rời như: Mobile Phone hay Iphone hoặc các dụng cụ chơi games khác, chúng đâu cần hệ Microsoft Windows quá kồng kềnh cài đặt trên đó, cái chúng cần chỉ là trình duyệt phát triển từ chính nhà thiết kế các dụng cụ đó hoặc các trình duyệt tương thích miễn phí khác là có thể giúp người dùng thực hiện những điều họ muốn làm.

2.      Các công cụ của Microsoft có cần trong tương lai xa không? Không cần thiết nữa nếu các công cụ ấy không miễn phí, và chỉ một số nhỏ công ty là dùng nếu Microsoft vẫn để bán. Nó chỉ tồn tại trong thời gian gần thôi. Như vậy nó cần phải “biến chiêu” qua hình thức khác. Có thể Microsoft cho các máy chủ có công nghệ Portal thuê các công cụ của họ với giá thật mắc, mà cho dân xài với giá chỉ tượng trưng. Nhưng hiện nay đã có công cụ OpenOffice có chức năng giống như Microsoft Offices được hãng Sun ban phát miễn phí, và còn có hàng trăm thứ phần mềm Portable miễn phí khác được lưu trong trang web portableapps.com. Như vậy nếu Microsoft cho các máy chủ thuê lại các công cụ offices cũng chỉ trong thời gian ngắn thôi thì cũng coi như mất lợi nhuận nếu không có chiến thuật binh thư khác ném vào!

3.      Các hệ Microsoft Windows cho cá nhân (không phải máy chủ) có thể trở thành mã mở sớm vì nó không còn giữ vai trò quan trọng đối với người dùng. Không có hệ window, người dùng vẫn làm được những chuyện của họ qua mạng bằng những dụng cụ khác hoặc máy cá nhân có hệ đơn giản hơn, dĩ nhiên phải rẻ tiền hơn hoặc thuộc loại miễn phí. Khi Microsoft để sản phẩm thành mã mở thì họ có cách khác để kiếm tiền, nhưng chỉ kiếm được từ các hãng làm máy chủ. Mục tiêu để một số sản phẩm thành mã nguồn vì muốn duy trì số lượng khách hàng cũ và tăng thêm số lượng khách hàng mới; nếu không khách hàng sẽ kiếm những hệ window miễn phí tương thích từ các hãng khác.

 

Dĩ nhiên, gã khổng lồ Microsoft đã lường trước được những tệ hại mà hãng họ có thể gặp trong tương lai gần khi công nghệ Portal đã phát triển tới mức tối ưu, đó là chuyện của họ phải làm. Lúc đó họ sẽ đưa ra các công cụ mới lạ khác hoặc những công nghệ mới khác được trình làng vì Microsoft là một trong những đàn anh đi tiên phuông trong lãnh vực về IT. Thật ra, gần đây Microsoft đã có công nghệ Portal theo hướng riêng của họ rồi nhưng vẫn còn trong tình trạng phát triển và nghiên cứu. Còn đối với người dùng chúng ta, thì cần phải có cách nhìn trung thực và từ đó rút ra những hệ quả khi cần mua sắm máy tính hay những phần mềm mà không cần phải mắc tiền vì chúng ta có thể thuê lại các công cụ đó từ một máy chủ nào đó với giá thật rẻ so với giá đang có. Còn đối với dân IT, thì cần học thêm những kỹ thuật mới của Portal trong tương lai là điều rất cần thiết.

 

Ngày 30 tháng 1 năm 2009